Wielka Brytania jest krajem wielokulturowym, od setek lat emigrowali tutaj ludzie z różnych stron świata i podobnie jak my teraz tworzyli tutaj swoje enklawy, namiastki swoich państw i kultur. To, co bardzo często odróżniało przybyszy od rodowitych Brytyjczyków była religia. Dzisiaj chciałabym wam opowiedzieć o podobno najmłodszej religii świata, o Sikhiźmie. Wiem na ich temat sporo, bo Sikhowie dość gromadnie zasiedlili miasteczko, w którym mieszkałam przez wiele lat, czyli Gravesend. Dwa razy do roku odbywają się w Gravesend piękne religijne procesje idące przez całe miasto. Niezapomniany jest to widok. Nawet przez jakiś czas burmistrzem Gravesend był Sikh i tutaj też wybudowano świątynię, do której chcę was zaprosić. Poznacie Sikhów  po charakterystyczny turbanie, brodzie i prostych bransoletkach na nadgarstkach. Ale na początek trochę o genezie samej religii. Jej założycielem był Nanak. Urodził się on  15 kwietnia, 1469 roku, w rodzinie kupieckiej, na terenie dzisiejszego Pakistanu. Tam, gdzie mieszkał, miał do czynienia z mieszającymi się wpływami dwóch wielkich religii: islamu i hinduizmu. Ani jedna, ani druga religia nie zaspokajała jego duchowych potrzeb; Nanak, bowiem od dziecka był bardzo uduchowiony i zgłębiał religie tego świata. Dużo podróżował, według niektórych był w Tybecie, Mekce, Jerozolimie, zbierał wiadomości i rozmyślał. Pewnego dnia, po powrocie z wyprawy, medytując w rzece dostał objawienia i według jego relacji, został zabrany do nieba, gdzie pojono go nektarem (hinduska amryta). Według religijnych biografów zaginął na trzy dni. Jego rodzina znalazła ubranie na brzegu rzeki i myślała, że utonął. Nanak pojawił się dnia trzeciego, blady i początkowo małomówny. W końcu przemówił: „Nie ma Hindusa, nie ma Muzułmana, jest tylko człowiek. Czyją drogą powinienem pójść? Tylko boską. Bóg ma wiele imion, ale jest jeden” Jego nauki połączyły elementy z obu religii; mówił o istnieniu jednego Boga, ale wierzył w reinkarnację i możliwość dotarcia do Boga drogą medytacji, zrównał ludzi, odrzucając system kastowy oraz kategorycznie zabronił sati, czyli zwyczaju, wedle, którego żona, po śmierci męża szła z nim na stos. Nanak został Guru, czyli nauczycielem i od tego momentu narodził się Sikhizm. Po śmierci Nanak miał dziewięć kolejnych wcieleń, kolejnych Guru, bo wiara Sikhów opiera się przede wszystkim na słowach dziesięciu pierwszych guru zapisanych w Świętej Księdze (Sri Guru Granth Sahib). Ostatni Guru uznał pisanie księgi za zakończone.

Sikhizm jest religią wymagającą od swoich wyznawców szczegółowego przestrzegania zasad moralności, diety i sposobu ubierania się. Mam wielu przyjaciół wśród Sikhów, bardzo poważnie podchodzą oni do edukacji dzieci, swojej pracy i są bardzo pomocni dla innych. Nigdy się na nich nie zawiodłam. Gdy już raz zaprzyjaźnisz się z Sikhem stajesz się częścią wielkiej społecznej rodziny.

W Gravesend, o którym to miasteczku pisałam przy okazji Pocahontas ,wybudowano piękną świątynię Gurudwarę, z marmuru. Kosztowała 12 milionów funtów, a złożyli się na nią Sikhowie mieszkający w miasteczku.Na otwarciu świątyni był były premier Wielkiej Brytanii David Cameron z żoną, tak ważne to było wydarzenie.

Byłam w niej kilkakrotnie, jest bardzo kolorowa i majestatyczna, ale wewnątrz, podobnie jak w islamskich meczetach,  nie ma obrazów Boga. Na czołowym miejscu znajduje się coś w rodzaju ołtarza lub tronu (Takhat), a na nim leży pięknie oprawiona ta najważniejsza Święta Księga Sikhów.

Każdy może wejść do środka. Warunek jest taki by nakryć głowę, zarówno kobiety, jak i mężczyźni i zdjąć buty. W świątyni zawsze jest wyznaczone miejsce, gdzie można się posilić, bo jednym z zasad tej religii jest pomaganie ubogim. Coś takiego jak liturgia nie istnieje; wyznawcy jedynie wspólnie recytują księgę, śpiewają psalmy lub modlą się indywidualnie. Nawet podczas pogrzebu, na którym byłam, wyznaczony guru recytował święte wersy. Moja przyjaciółka Narinder, co tydzień wykonuje Savę, pracę w świątyni, jako wolontariusz; czasami jest to serwowanie jedzenia, ale najczęściej Narinder pomaga ludziom w niezrozumiałych sprawach bankowych i praw dotyczących życia w Anglii. Jedną z podstawowych zasad religii jest pomaganie innemu człowiekowi. Piękne prawda?