Myślę, że jeśli jedziemy do jakiegoś nowego miasta, dobrze jest znaleźć kogoś, kto nas oprowadzi, pokaże najbardziej interesujące rzeczy i opowie o samym miejscu i jego historii, a także o ludziach. Wiadomo, można przeczytać książkę na ten temat, ale to nie jest to samo. Dlatego jeśli nie znam nikogo w danym miejscu, to zawsze staram się znaleźć jakiś tour oprowadzający. Do Berlina prawie każdy z nas jechał po raz pierwszy i tylko bardzo pobieżnie wiedzieliśmy co chcemy zobaczyć. Poprosiliśmy wujka google i ciocię tripadvisor o pomoc. W ten sposób znaleźliśmy Darrena z Original Berlin Walking Tour, tu jest jego profil: Darren jeden z przewodników
To znaczy nie od razu wiedzieliśmy, że będzie z nami Darren. Miejsce spotkania wyznaczone było w centralnym miejscu, na placu Hackescher o 10 rano. Gdy przybyliśmy na miejsce zobaczyliśmy tłumy, ale na szczęście dziewczyna, która sprzedawała bilety (my mieliśmy nasze już kupione przez internet, dzięki czemu zaoszczędziliśmy 2 euro od osoby) powiedziała, że cały ten tłum zostanie podzielony na kilka grup. W ten sposób naszej dziesiątce przypadł w udziale Darren, i to był najlepszy prezent jaki mogliśmy dostać w sobotni poranek. Darren jest Irlandczykiem, który od ponad 6 lat mieszka w Berlinie, gdzie robi swój doktorat z historii drugiej wojny światowej. Zaimponował nam swoją wiedzą. Kilkakrotnie otworzył nam oczy na pewne historyczne kwestie i podważył nasze dotychczasowe rozumienie, zadając intrygujące pytania.
Naszą wycieczkę rozpoczęliśmy od pogadanki koło imponującej berlińskiej katedry. Choć wygląda na idealny przykład baroku, ze swoją olbrzymią kopułą, jej budowę ukończono dopiero w 1905 roku. Darren opowiadał nam o architektonicznych zapędach Berlina po zjednoczeniu niemieckich landów w jedno państwo. Nowa niemiecka stolica chciała dogonić w swej świetności takie metropolie jak Paryż czy Londyn. Powstało wtedy mnóstwo znakomitych budowli, które udawały stare zabytki. 
Słuchając Darrena przeszliśmy spacerkiem przez całe miasto odwiedzając Lipową ulicę i Bramę Brandenburską, Memorial of Murdered Jews, Hitlers Bunker, Berlin Wall, plac, gdzie w 1933 roku urządzono wielkie ognisko z książek i Checkpoint Charlie. Przy zabytkach związanych z historią drugiej wojny światowej Darren zadawał dużo trudnych pytań. Uświadomił nam na przykład, że to nie Hitler, ani Goebbels, ani Himmler brali pistolety w ręce i metodycznie strzelali do ludzi w obozach, w lasach, czy nawet na ulicach, to nie oni samodzielnie wpakowali Żydów jak bydło, do przepełnionych wagonów i zawozili bez mrugnięcia okiem do komór gazowych. To robili tacy jak my, zwykli ludzie. Teraz nie możemy sobie tego wyobrazić. Myślimy, że my nigdy nie zrobilibyśmy czegoś takiego, ale czy na pewno… Darren wspomniał nam o książce Ordinary People, której autor Christopher Browning opowiada o Batalionie 101. Uformowany z normalnych ludzi, kierowców, policjantów, kilku biznesmenów, lekarzy, budowlańców czy robotników fabrycznych, grupa ok 500 osób w wieku 30-40 lat, z ludzi, którzy w domu mieli rodziny, często z małymi dziećmi, został przeznaczony do rozwiązania tzw kwestii żydowskiej w Polsce. Tym ludziom powiedziano: wiemy, że macie dzieci, a my jedziemy zabijać, dlatego macie wolną rękę, jedziecie z nami do Polski, czy nie? Niewielu się wycofało. Zabijanie i nienawidzenie Żydów stało się wówczas normą, a niestety ludzie często są jak owce, robią, to co inni. Bardzo trudno iść pod prąd. Jak to napisała kiedyś słynna polska pisarka, Nałkowska, w swoich opowiadaniach o Auschwitz: To ludzie ludziom zgotowali ten los.
W pewnym momencie Darren przyprowadził nas na dość sporych rozmiarów zwykły parking dla aut, otoczony blokami. Zapytał, czy wiemy dlaczego tu jesteśmy. Okazało się, że to w tym miejscu pod ziemią znajdował się bunkier Hitlera. Nie ma żadnej tabliczki, żadnej adnotacji, a sam bunkier odkryto przez przypadek, podczas prac budowlanych. Darren zapytał czy myślimy, że rzeczy, które były w bunkrze powinny ujrzeć światło dzienne. Czy jest to pozytywem, że przez dziesiątki lat próbowano usunąć to miejsce z ludzkiej pamięci. Mieliśmy dobre odpowiedzi, że zarówno Hitler, jak i jego miejsca zasłużyli by odejść w zapomnienie. Darren jedynie pokiwał głową i stwierdził, że się nie zgadza, że dla niego jest to zamiatanie problemu pod dywan, że powinno się to wszystko przebadać, poznać, by zrozumieć skąd się takie ideologie wzięły, by nauczyć się jak zapobiegać podobnym fanatykom w przyszłości. Zaszokowało nas, że mimo braku tabliczki ktoś składa na tym parkingu kwiaty regularnie we wszystkie rocznice urodzin lub śmierci Hitlera. I nie są to jego wnuki.
Naszą wycieczkę zakończyliśmy przy Checkpoint Charlie, miejscu, gdzie znajdowało się jedno z przejść granicznych pomiędzy Wschodnim, a zachodnim Berlinem. Widzieliśmy berliński Mur zbudowany w sześciesiątych latach, ale to nie ta konstrukcja zaszokowała nas najbardziej, a fakt istnienia tak zwanej ziemi niczyjej, gdzie przy próbie ucieczki zginęło około 200 osób, głównie przez zastrzelenie przez strażników. Wśród ofiar były też dzieci. Obecnie nazywa się to pasem śmierci.
Jak widać tour po Berlinie nie należał do wesołych, bo niestety historia miasta czasami na to nie nie pozwala ale Darren stworzył niesamowitą atmosferę, swoje opowieści ubarwiał ciekawymi anegdotami, także nie mieliśmy czasu na nudę. Od czasu do czasu padały nawet gromkie wybuchy śmiechu.
Także z całym sercem, serdecznie polecam Darrena i jego biuro i nie piszę tego na zlecenie. Tu jest link: Berlin Original tours
Trochę niepokoiliśmy się, że dołączą nas do wielkiej grupy ludzi i będą gonić po mieście w tempie lamparcim. 
Tymczasem ten spacer po Berlinie był dla wielu z nas punktem kulminacyjnym całego wyjazdu. Zwłaszcza zachwycił nas przewodnik Darren, uroczy Irlandczyk z poczuciem humoru. 
Wiedza jaką posiadał rzuciła nas przed nim na kolana. Wiedział chyba wszystko o Berlinie, zwłaszcza z czasów drugiej wojny światowej, a co ciekawsze opowiadał nie tylko o suchych faktach, ale o ludziach, o mentalnych skazach, o tym, że im więcej się studiuje i czyta o tym okresie, tym mniej się z tego rozumie. Bo nie można zrozumieć, że to zwykli ludzie, innym zwykłym ludziom zgotowali taki los. Postanowiłam sobie, że opiszę poszczególne miejsca, o których oprowadzał nas Darren w osobnych, krótkich opowiastkach, w kolejnych odcinkach wyprawy po Berlinie.
Na dole był bar czynny do 1am, gdzie po powrocie ze zwiedzania mogliśmy się jeszcze napić dobrego piwa w litrowym kuflu (te litrowe kufle pełne piwa to była dla nas jedna z większych atrakcji). Na śniadanie był duży wybór i w większości były to dobre rzeczy, choć trochę jednostajne. Rozczarowaniem były napoje: zimnawa kawa, niesmaczna herbata i zwłaszcza soki, mocno rozcieńczone wodą. Jeśli spodziewacie się dobrej śniadaniowej angielskiej herbaty to podobnie jak nasza przyjaciółka Monica, możecie się rozczarować. 
Na kolację zarezerwowaliśmy pierwszego dnia typowo niemiecką restaurację Maximilians. Był to dobry pomysł, bo następnego dnia szukając restauracji znaleźliśmy się we włoskiej tawernie, w której sporo rzeczy pozostawiało wiele do życzenia. Zwłaszcza włoski kelner, który był chyba leciutko podchmielony, żarty miał na granicy przyzwoitości i notorycznie zapominał naszych zamówień. Pochwalił się nam, że ma żonę Polkę, ze Szczecina. Muszę tutaj zaznaczyć, że obsługiwanie naszej grupy czasami nie jest łatwe, bo lubimy zmieniać zdanie i komplikować sytuację. Nie mniej jednak obsługa mogła być milsza. Jeśli chodzi o jedzenie, to serwowany makaron był bardzo dobry. Gorzej było z pizzą. Mój tzw pizza bread był mocno przesuszony i gdyby nie oliwę z czosnkiem, które dostałam jako dressing, to byłoby ciężko go zjeść. Lody na deser były dobre, ale nie zachwycały. Później przeczytaliśmy artykuł, o tym, że włoskie restauracje w Berlinie nie cieszą się dobrą sławą, są raczej na miernym poziomie. Szkoda, że nie wiedzieliśmy wcześniej. Choć pewnie niewiele by to zmieniło. Po 5 godzinach chodzenia byliśmy głodni i zmęczeni i po prostu chcieliśmy coś zjeść. 
Zanim pojawiliśmy się w Berlinie zarezerwowaliśmy sobie jeszcze jedną atrakcję na sobotni wieczór. Był to burlesque show w klubie Kleine Nachtrevue, jedna z fajniejszych rzeczy jaką miałam okazję doświadczyć. Przed wejściem obstawialiśmy czy zobaczymy kobiece sutki, jak się okazało zobaczyliśmy znacznie więcej. Ale nie będę zdradzać. Muszę jednak napisać, że show, mimo swojej intymności nie był wulgarny, był wykonany gustownie i niejednokrotnie zabawnie. Zdecydowanie damskim faworytem był taniec Kevina z ręcznikiem. Na pewno poświęcę temu miejscu osobny artykuł, ale dla ciekawych tu jest link:
Ostatni dzień w Berlinie spędziliśmy na odwiedzinach w Muzeum Currywurst. Czy warto tam pójść każdy musi zdecydować za siebie. Dla mnie było trochę za mało i zbyt plastikowo, ale kiełbaska, którą dali nam na koniec była naprawdę dobra. I podobno zawierała, aż 93 procent mięsa. Jatinder, jeden z uczestników naszej wycieczki miał co do tego spore wątpliwości. Tu jest link do muzeum: 
Ostatni spacer po Berlinie odbyliśmy wzdłuż rzeki Spree, nad którą gęsto rozłożone są pociągająco wyglądające puby i restauracje. Doszliśmy aż do Hackescher Markt, gdzie zjedliśmy ostatni niemiecki posiłek, większość z nas currywurst, ja zjadłam pretzel z bawarskim serem, a dwójka odważnych połasiła sie na wielką porcję golonki z mielonką i kiełbaskami – typowo niemieckie mięsiwa. 
Tu jest link do restauracji: 
Mieszkańcy Wilna się szczycą, że ten kościół umiłował sobie Napoleon, gdy przybył do miasta, podczas wyprawy na Moskwę, ale w rzeczywistości urządził tu tylko koszary. Inne kościoły są jak dla mnie zbyt bogate, zbyt symetryczne barokowo lub klasycystycznie, ale… katedra wileńska skrywa w sobie kaplicę zdecydowanie wartą odwiedzenia. 
Kaplica jest poświęcona patronowi Wilna, którego my znamy, jako królewicza Kazimierza. Miał zbyt dużo braci by mieć jakąkolwiek szansę do korony królewskiej, poza tym był zbyt dobry, zbyt usłużny i umarł zbyt szybko. Kaplica jest cała z marmuru, a dla nas o tyle atrakcyjna, że spoczywa w niej Barbara Radziwiłłówna, umiłowana żona ostatniego Jagiellona. Do kościoła ostrobramskiego nawet nie weszłam. 
Odstraszyła mnie skutecznie pani przewodnik grupy Polaków stojących przed wejściem. Powiedziała do swoich gości: „no to teraz szybciutko paciorek w środku, raz raz…” W życiu bym jej nie zatrudniła!
W końcu i ja znalazłam się w środku. Gorący ogień buchał w brzuchu balonu, a nam wydawało się, że zaraz przypiecze nam głowy. Cała moja wiedza o balonach pochodziła z książek Verne’a. Spodziewałam się nagłego zrywu i chybotania na wszystkie strony. Tymczasem delikatnie jak piórko, jakbyśmy nie ważyli kilku ton, wiatr podniósł nas do góry. Powoli, spokojnie unosiliśmy się wyżej i wyżej, a oczom naszym przyroda odkrywała coraz to większy patchwork krajobrazów; zielono – żółte pola, niebieskie plamy jezior, długie jak wstążki rzeki, a wszystko to otulone przytulnie szalem lasów.
I mokradła. Szczerze, to chyba nigdy w życiu nie widziałam tylu bagien i grzęzawisk. Czytając historyczne książki o czasach wojen krzyżackich, nieraz natrafiłam na opowieści o uciekinierach, czy szpiegach zaginionych przy przeprawie przez bagniste lasy. Teraz mogę sobie to wyobrazić. Teraz wierzę, że bagno może pochłonąć. Biada tym, co się zagubili w takim lesie. A jeśli jeszcze dorwały się do takiego delikwenta dziwożony, lub świtezianki to nieszczęśnik nie miał żadnych szans.
Zgarbione ciężarem lat pochylają się ku sobie, szeptając skrzypieniem starych ścian i podłóg. Być może wspominają dawne czasy; czasy, gdy pod ich dachami spacerowali rycerze i damy, gdy sam następca tronu szukał tu schronienia, gdy Joanna D’Arc wyzwalała skrawek po skrawku od nieczułych Anglików, którzy ją później, za to, spalą na stosie. Domy w Troyes. Realne, a jakby zatrzymane na fotografii. Piękne. Mówi się, że Troyes to miasto tysiąca kolorów i faktycznie, nie ma dwóch identycznych domów, każdy ma inną barwę.
Do rzeczywistości przywracały nas jedynie zaparkowane na poboczu, lub nawet nielegalnie na chodnikach samochody.
Konstrukcja szkieletowa, z użyciem cegły i gliny, jest typowa dla tego regionu Francji i dla renesansu. Ściany są pokryte wapniem, potem malowane. Podobno starówka ma kształt korka od szampana. Czegóż chcieć więcej. Mnie zamarzyło się trochę dobrego wina, smaczny lunch i najlepiej jakaś gotycka katedra lub bazylika. Troyes spełniło wszystkie moje oczekiwania. Na lunch zjedliśmy naleśnika z grzybami, szynką, przyozdobionego sadzonym jajem, czyli tzw. galettes. Obok w knajpce zaspokoiliśmy pragnienie najprawdziwszym Dom Perignon. A i w kwestii gotyku Troyes ma sporo do powiedzenia, posiada obie i katedrę i bazylikę. 
Katedra pod wezwaniem Piotra i Pawła budowana była przez kilka wieków i w sumie nigdy nie została dokończona. Brakuje jej jednej wieży. Przez chwilę nawet podejrzewaliśmy, że to z powodu wojny, ale po doczytaniu odpowiednich źródeł okazało się, że katedra prawie w ogóle nie ucierpiała podczas działań wojennych. Wieży nie ma od początku, bo mieszkańcy woleli wylewać szampana za kołnierz lub handlować na jarmarkach niż dać na kościół. 
Katedra jest przestronna, należy do jednej z szerszych we Francji, a kolorowe witraże nadają jej majestatycznego charakteru i duchowego klimatu.
Bazyliką została, dlatego, że pieniądze i pozwolenie na jej wybudowanie dał papież Urban IV. Pochodził on właśnie z Troyes i pod budowę kościoła wykupił kilka kamienic w centrum miasta, w miejscu, gdzie jego ojciec miał kiedyś zakład szewski.
Chciałabym napisać, że szampan lał się strumieniami, ale to nie byłaby prawda. Udało nam się jednak skosztować tego wykwintnego trunku.
Dom Perignon był synem niezbyt zamożnego właściciela winnicy i praktycznie od dziecka miał kontakt z produkcją wina, głównie czerwonego, bo takie było najbardziej popularne. Niestety okręg Szampanii nie był specjalnie przyjazny gronom służącym do produkcji rouge, dlatego właściciele winnic eksperymentowali z białym i z fermentacją wina. Problem był jednak taki, że sfermentowane wino, pod wpływem zmian pogodowych przechodziło często proces ponownej fermentacji i po prostu się psuło, lub stawało się bombą, wybuchającą przy najlżejszym poruszeniu. Dom Perignon będąc siódmym dzieckiem swoich rodziców miał bardzo znikome szanse na odziedziczenie majątku po rodzicach, dlatego, w wieku siedemnastu lat został benedyktyńskim mnichem. Reguła zakonu zakładała nie tylko modlitwę, ale i ciężką pracę. Perignon pracował z zacięciem w kościelnych winnicach stając się mistrzem w hodowli winogron. Jego niezłomny trud i zdolności nie pozostały niezauważone i gdy miał trzydzieści lat przeniesiono go do innego klasztoru, gdzie został piwnicznym odpowiedzialnym za całą produkcję wina przez mnichów. Pozostał w tej funkcji aż do końca swoich dni. Zaangażował się całkowicie w pracę nad ulepszaniem wina i przy okazji szampana. Stworzył rodzaj listy przykazań do produkcji wina: używać tylko najlepszych owoców, winobranie prowadzić rano lub wieczorem, unikając słońca, na wiosnę przycinać, by krzewy nie rozrosły się za bardzo, przetrzymywać soki z różnych zbiorów osobno, do produkcji szampana używać tylko pinot noir. Jego wino stało się ulubieńcem Ludwika XIV, a potem fala sławy poszła daleko daleko, bo skoro król słońce uważa, że wino jest najlepsze, to wszyscy muszą je pić. Dom Perignon rozpoznawał wino, a nawet grona na ślepo, dlatego rozniosła się po świecie legenda, że był ślepcem. Tych legend było więcej, że to on wymyślił korek do szampana, nie wspominając o samym szampanie, że to on nauczył ludzi przetrzymywać butelki tak by uniknąć powtórnej fermentacji i że to on mówił: Piję gwiazdy!, gdy popijał musujące wino ze swoich winnic. A tak naprawdę legendę o Dom Perignon stworzyli zdesperowani producenci szampana w 1930 roku, w czasie wielkiego kryzysu. Urządzili oni huczne party z okazji 250 lecia wymyślenia szampana przez Dom Perignon, na które zaprosili śmietankę towarzyską ówczesnej Francji. Nikt się nie przejmował historycznymi faktami. Bąbelki lały się hojnie. The king was born! Królem napoi alkoholowych ogłoszono Dom Perignon. Oto jaka jest moc reklamy.
Małe miasteczka Dee 